ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ 151

ΤΕΛΕΥΤΑΙΟ ΤΕΥΧΟΣ // ΟΛΑ ΤΑ ΤΕΥΧΗ // ΣΗΜΕΙΑ ΔΙΑΝΟΜΗΣ

Θα το καταλάβετε διαβάζοντάς το, ότι το έντυπο αυτό δεν τα πάει καλά με τον φασισμό, τον εθνικισμό, τον ρατσισμό και τον αντισημιτισμό αυτής εδώ της κοινωνίας, του κράτους της και των νεοναζί της. Συμβαίνει αυτό τόσο γιατί δεν γουστάρουμε τέτοιου είδους ντόπια φρούτα όσο και από ανάγκη επιβίωσης. Τούτη εδώ η δομή, όμως, έχει κι άλλες παραξενιές. Δεν τα πάει καλά ούτε με κόμματα, αριστερά ή δεξιά, ούτε με τα μίντια κι άλλες διαμεσολαβήσεις. Κι έχει πολλούς λόγους να το κάνει. Αλλά τρεις συγκεκριμένοι λόγοι, πάνω στους οποίους βρεθήκαμε όλες εμείς μαζί, θα σας τους πούμε από τώρα κιόλας για να τους θυμάστε. Δεν θα βρείτε εδώ μέσα κείμενα που να περιέχουν γλυψίματα για κάποιον ‘ελληνικό λαό’ που ξαφνικά τον βάρεσε η κρίση και έγινε φασίστας. Δεν θα βρείτε εδώ μέσα αράδες που θα περιγράφουν τους μετανάστες ή τους οποιουσδήποτε ‘ξένους’ αυτής της κοινωνίας σαν κάποιου είδους πρόβλημα. Και, από την άλλη, θα βρείτε εδώ πολλά που θα ‘χουν να κάνουν με αυτόνομη οργάνωση και λόγο.

Το όνομά μας παραπέμπει στον εβραϊκό συνοικισμό «151» που ιδρύθηκε, μετά την μεγάλη πυρκαγιά της πόλης, στις παλιές εγκαταστάσεις ενός ιταλικού στρατιωτικού νοσοκομείου της Θεσσαλονίκης με τον κωδικό 0151. Στα 1931 έλαβε χώρα το μεγαλύτερο αντισημιτικό πογκρόμ στον ελλαδικό χώρο, από τους έλληνες φασίστες της «3Ε» εναντίον του εβραϊκού συνοικισμού «Κάμπελ». Αυτό που δεν είναι, όμως, τόσο γνωστό είναι ότι η αρχική φιλοδοξία των φασιστών ήταν να κάψουν τον «151», έναν μεγάλο και φτωχό εβραϊκό συνοικισμό της πόλης στον οποίο έμεναν πέντε χιλιάδες άνθρωποι περίπου, οι περισσότεροι εκ των οποίων σιωνιστές και σοσιαλιστές εβραίοι. Ο «151», όμως, τοποθετούταν – σε αντίθεση με το Κάμπελ – μεταξύ άλλων εβραϊκών συνοικισμών και διέθετε τις δικές του περιπόλους αυτοάμυνας. Στα τέλη του Ιούνη εκείνης της χρονιάς, οι περίπου 500 φασίστες της «3Ε» έφτασαν λοιπόν στα σύνορα του 151, τους υποδέχτηκαν εκεί μπόλικοι, χαμάληδες, μικροπωλητές, αθλητές, λιμενεργάτες, καπνεργάτριες και αχθοφόροι μεταξύ άλλων, για να τους περιποιηθούν. Το ξύλο που φάγαν οι φασίστες ήταν κι αυτό μπόλικο και η απόκρουση, αν δεν την είχε σκιάσει το κάψιμο του Κάμπελ, αναμφίβολα θα έστεκε σήμερα ως η σαλονικιώτικη εκδοχή της μάχης της cable street, όπου οι εβραίοι σιωνιστές και κομμουνιστές του ανατολικού λονδίνου είχαν ανακόψει, αντίστοιχα, πέντε χρόνια αργότερα τους άγγλους φασίστες του Μόζλεϊ. Δεδομένης της τότε φασιστικοποίησης της ελληνικής κοινωνίας, οι εβραίοι κάτοικοι του συνοικισμού αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν την Θεσσαλονίκη κι ανταποκρίθηκαν στο κάλεσμα για το χτίσιμο του λιμανιού της Χάϊφα. Έτσι, αρκετοί από αυτούς σώθηκαν κι από την επερχόμενη εξόντωση. Κατά τη διάρκεια της γερμανικής κατοχής το «151» μετατράπηκε σε γκέτο, ενώ μετά την εκκένωση του λεηλατήθηκε από τους έλληνες.

Το 151 συμβολίζει, λοιπόν, ένα πρόσκαιρο ανάχωμα στον ελληνικό φασισμό στην Θεσσαλονίκη του 1931. Αποτελεί, παράλληλα, μια σοβαρή υπενθύμιση για το πως τα ένστικτα επιβίωσης πρέπει να μην επαφίενται στις προσευχές αλλά στην οργανωμένη αυτοάμυνα των κοινοτήτων. Ξεθάβοντας την όχι ασήμαντη αυτή ιστορία, θέλαμε έτσι να δώσουμε τον τόνο του αντιφασισμού που εμπνέει κι εμάς.